Dorosły człowiek posiada od 28 do 32 zębów, na które składa się:
- 8 siekaczy (tzw. jedynki i dwójki),
- 4 kły (trójki),
- 8 przedtrzonowców (czwórki i piątki),
- 8 do 12 trzonowców (szóstki, siódemki i ósemki).
Zęby sieczne (siekacze) są odpowiedzialne za odcinanie pokarmów, kły (trójki) odpowiadają za odcinanie i rozdrabnianie poszczególnych części, a zęby przedtrzonowe i trzonowe za miażdżenie. Uzębienie mleczne nie zawiera zębów przedtrzonowych, ani “ósemek”, tak więc zębów mlecznych jest jedynie 20. Na budowę zębów składają się różne tkanki.
Budowa zęba
Wyróżnić można budowę anatomiczną zęba i histologiczną.
Anatomiczna budowa zęba
Ząb zbudowany jest z korony, szyjki i korzenia.
- korona – to najtwardsza część zęba, która jest pokryta szkliwem i widoczna w jamie ustnej,
- szyjka – część zęba, która łączy koronę z korzeniem,
- korzeń – część zęba niewidoczna w jamie ustnej, ukryta pod dziąsłem. Ząb może mieć od 1 do 4 korzeni, a pomiędzy nimi występuje rozwidlenie, które nazywa się bifurkacją.
Histologiczna budowa zęba
Ząb składa się z tkanek ułożonych warstwowo, a są nimi:
- szkliwo – twarda tkanka (twardość podobna do twardości szkła), która pokrywa koronę zęba,
- zębina – tkanka stanowiąca główną część zęba. Jej twardość porównuje się do twardości drewna sosnowego.
- miazga – to miękka, unerwiona i ukrwiona tkanka, która wypełnia wnętrze zęba,
- cement – tkanka, która pokrywa korzeń zęba.
Budowa zęba schemat
Na poniższym schemacie zostały zaznaczone elementy anatomicznej i histologicznej budowy zęba.
Budowa zęba mlecznego
Zęby mleczne różnią się od stałych tym, że są mniejsze, drobniejsze i też bielsze. Szkliwo w mleczakach jest cieńsze i słabiej zmineralizowane, dlatego tak często dopada je próchnica. Korzenie zębów mlecznych też są cieńsze i mniejsze. Zęby te wypadają między 6. a 13. rokiem życia przez kilka lat, by na ich miejsce mogły wyrosnąć zęby stałe.
Budowa zęba trzonowego
Zęby trzonowe są odpowiedzialne za miażdżenie pokarmu. Górne pierwsze zęby trzonowe (tzw. szóstki) mają trzy korzenie i zwykle trzy bądź cztery kanały, podczas gdy dolne mają dwa korzenie i trzy kanały. Natomiast górne drugie zęby trzonowe (siódemki) mają trzy korzenie i trzy kanały, zaś dolne dwa korzenie i trzy kanały. W przypadku ósemek, a więc trzecich zębów trzonowych, ciężko jest stworzyć jedną definicję ich budowy, ponieważ może ona się różnić pomiędzy ludźmi.
